काठमाडौँ । आर्थिक वर्ष २०७५/०७६ को ९ महिनामा उपभोग्य क्षेत्रको भन्दा सेवा क्षेत्रको मूल्य वृद्धि बढी छ । त्यस्तै क्षेत्रगत आधारमा काठमाडौं उपत्याकामा झण्डै ५ प्रतिशत मूल्यवृद्धि छ । हिमालमा ६ प्रतिशत भन्दा बढी छ भने तराईमा ४ प्रतिशत मूल्यवृद्धि भएको छ ।

गत वर्ष भन्दा आर्थिक वर्ष २०७५/०७६ को ९ महिनामा मूल्य वृद्धि केही घटेको देखिन्छ । तर बजारमा एक महिना यता तरकारी जन्य वस्तुको मूल्य छोइनसक्नु छ । नेपाल राष्ट्र बैंकले सार्वजनिक गरेको ९ महिनाको तथ्याङ्क अनुसार पनि मूल्य वृद्धि तुलनात्मक रुपमा उच्च देखिन्छ । यो वर्ष उपभोक्ता मूल्य वृद्धिदर ४ दशमलव ४ प्रतिशत छ ।

यो मूल्य वृद्धि सरकारले नियन्त्रणमा राख्नका लगि लिएको लक्ष्य भित्रै छ । यो अवधिमा तरकारी जन्य वस्तुको मूल्य गत वर्षको तुलनामा नियन्त्रणमा रहेको देखिन्छ । तर बैसाख लागे यता तरकारीको मूल्य वृद्धि भएको कालिमाटी तरकारी बजारको तथ्याङ्कमा देखिन्छ । खाद्य क्षेत्रको भन्दा गैर खाद्य तथा सेवा क्षेत्रको मूल्य वृद्धि अत्याधिक छ ।

घरायसी सेवा तथा उपयोगिताका वस्तुको मूल्य वृद्धि मात्रै ७ दशालव ४ प्रतिशत छ । २०७५ चैत महिना सम्ममा उपभोक्ता मूल्य वृद्धि हिमालमा ६ दशमलव २ प्रतिशत, पहाडमा ४ दशमलव ८ प्रतिशत, काठमाडौं उपत्यकामा ४ दशमलव ७ प्रतिशत र तराईमा ४ प्रतिशत रहेको छ । अघिल्लो वर्ष यस्तो मूल्यवृद्धि हिमालमा ७ प्रतिशत, पहाडमा ६ प्रतिशत, काठमाडौंमा ४ दशालव ३ प्रतिशत र तराईमा ५ दशमलव ७ प्रतिशत रहेको थियो ।

चालु आर्थिक वर्षको चैत मसान्त सम्मको राष्ट्र बैंकको तथ्याङ्क अनुसार तुलनात्मक रुपमा गतवर्षभन्दा मूल्य वृद्धि घटेको छ । तर बैशाख यता बजारमा तरकारी जन्य वस्तुको मूल्य वृद्धि भएको देखिन्छ । यसले सरकारले लिएको ५ दशमलव ५ प्रतिशत भित्र मूल्य वृद्धि कयम गर्ने लक्ष्यलाई चुनौति दिएको छ ।

काठमाडौँ । दिनदिनै धाउँदा पनि काम नहुनु, भनेको बेलामा ट्रायल नलिनु, सामान्य कामका लागि कर्मचारीलाई जी–हजुरी मात्र होइन ‘नजराना’ नै चढाउनु पर्ने गरी नियोजित बाध्यता सिर्जना गरिनु, बिचौलियाको भर विना कामै नहुनु, वर्षौदेखि लाइसेन्स दिन नसक्नु मात्रै होइन सेवाग्राहीलाई न्यूनतम् मानवीय व्यवहार पनि नगर्नु यातायात कार्यालयको बेथिती हो ।

सुशासनको चर्को गफ दिने सरकार र तिनका अधिकारी बेथितीको भण्डार बनेका यस्ता कार्यालयको संरचना र प्रबृत्तिगत सुधारमा भने पटक्कै गम्भीर छैनन् । र त सेवाग्राहीले सामान्य कामका लागि नारा–जुलुस नै गर्नुपर्छ ।

कर्मचारी निर्धारित समयमा कार्यालय पुग्दैनन् मात्र होइन पुगेका पनि बस्दैनन् । अनि, कार्यालयका जिम्मेवार अधिकारी भन्छन्– कर्मचारी नै पर्याप्त छैनन, कसरी भनेजस्तो सेवा दिनू । जनशक्तिको सीमितता आफ्नो ठाउँमा होला, भएका कर्मचारीले पनि विधि र प्रक्रियामा बसेर काम गर्दिए सेवाग्राहीले यतिसम्म सास्ती भोग्नु पर्ने थिएन नै । अहिले कर्मचारीका लागि सजिलो बहाना बनेको छ–सर्भर ।

बिग्रिएको छ, डाउन भयो, विभागमा भनेका छौं, उतैबाट सुधार गर्नुपर्छ भन्दै कर्मचारी पन्छिन खोज्छन् । दैनिक हजारौंलाई सेवा दिनुपर्ने यातायात व्यवस्था विभागको ‘सर्भर’ चाहीँ किन यतिधेरै बिग्रिन्छ भन्दा कर्मचारी प्राविधिक कुरा हो, खै के खै के मात्रै भन्छन् ।

भक्तपुर जगातीको यातायात कार्यालय त उदाहरण मात्रै हो । देशका प्रायः सरकारी कार्यालयको हालत यस्तै छ । सरकारी नुनपानी खाएर नागरिकको सेवा गर्नुभन्दा, आफूलाई उच्च ओहोदाको ठानेर मनलाग्दी गर्नमा मस्त छन् कर्मचारी । राजनीतिक नेतृत्व र जनप्रतिनिधिसँगै कर्मचारीतन्त्रमा ‘मैले जे गरे पनि हुन्छ’ भन्ने प्रबृत्ति मौलाएको छ ।

हजारौंलाई लाइसेन्स दिन नसकेको विभाग सेवाग्राहीलाई न्यूनतम मानवीय व्यवहारसमेत गर्दैन । ट्रायल लिन्छु भनेको दिन लिदैन । लाइसेन्स दिन्छु भनेको दिन दिदैन । स्तरीय र झन्झटरहित सेवा दिन्छु भन्छ दिदैन । किन भन्दा उही ‘रेडिमेड’ जवाफ– कर्मचारी पर्याप्त छैनन, ‘सर्भर’ बिग्रिएको छ, लाइसेन्स छापेर आएकै छैन आदि–आदि । सरकारले दिएको ‘समृद्धि र सुशासन’को नारामा कतिसम्म खिल्ली उडाइएको छ भन्ने बुझ्न यो एउटै कार्यालय काफी छ ।

जबसम्म कर्मचारीमा ‘नागरिकले तिरेको करबाटै सेवा÷सुविधा पाएको हुँ, उनीहरुको सेवा गर्नु कर्तव्य हो’ भन्ने भावको विकास हुँदैन र सरकारले पनि यस्ता कार्यालयलाई स्रोत–साधन सम्पन्न बनाउँदैन तबसम्म नागरिकले यस्तै सास्ती पाइरहने निश्चित छ ।

• दान बहादुर बुढा

मुगु । पछिल्लो समय धेरै मानिसको स्वास्थ्यमा विभिन्न कारण समस्या देखिए पछि छायानाथ नगरपालिकाले योग सञ्चालनमा ल्याएको छ । मुगु जिल्लाका चार स्थानीय तह मध्ये एक मात्र नगरपालिका रहेको मुगु जिल्लाको छायानाग रारा नगरपालिका योगमय बन्दँै गएको छ । अशिक्षा, गरिबी, बेरोजगार र पछिल्लो समयमा अखाद्य बस्तु खान पिनमा निकै प्रयोग गर्नाले मानिसहरुको जिवन शैलीमा दिन प्रतिदिन खस्कदैँ गएपछि नगारपालिका भित्र योग सञ्चालन गरिएको हो ।

छायानाथ रारा नगरपालिका भित्र रहेको स्थानीयवासीहरुको जिवन शैलीलाई सुधार्नको लागी छायानाथ रारा नगरपालिकाको आर्थिक सहयोगमा प्राबिधिक सहयोग गमगढी पतनञ्जली योग समितिको सहकार्यमा नगरपालिका भित्रका एक वडा देखी चौध बडासम्म रहेका सबै बस्तीहरुमा बस्ने स्थानीयहरुलाई योग मार्फत राष्ट्र भक्ति स्वाश्यमा सुधार सकारात्मक र भष्ट्रचार मुक्त समाज निर्माण गर्ने अभियानका साथ योगमय नगरपालिका बनाउन लागीरहेको छायानाथ रारा नगर प्रमुखकाका नगर प्रमुख हरिजङ्ग शाहीले बताउनुभयो ।

बजारको खानपिन अज्ञानताका कारण मनिसहरु दिन प्रतिदिन अस्वस्थ्यकर बन्दै गएको भन्दै हामीले यो अभियान सञ्चालनमा ल्याएका हौँ, शाहीले भन्नुभयो । मानिसहरु कुनै पनि रोग लागी सके पछि मात्र रोगको उपचार गर्न जान्छन । रोग लाग्नु पूर्व नियमित योग गर्नु पर्छ आनिबानिमा परिर्वतन गर्नु पर्छ ।

नगरपालिका भित्र रहेको सबै बस्तीहरुमा रहेको मानिसहरुको स्वस्थ्य जिवन बनाउनको लागि सबै बस्तीमा ३ दिनको योग शिविर सञ्चालन गरिएको मुगु जिल्ला पतञ्जती योग समितिका अध्यक्ष जय बहादुर मल्लले बताउनुभयो ।

काठमाडौँ । बागमती नदीको किनारमा रहेका सुकुम्बासीलाई व्यवस्थित गर्न भन्दै सरकारले झण्डै १५ करोड खर्चिएर ‘अपार्टमेन्ट’ बनायो । काठमाडौंको नागार्जुन नगरपालिका–१ रानीवनमा ‘अपार्टमेन्ट’ तयार भएको तीन वर्ष वित्दा पनि लक्षित वर्गलाई हस्तान्तरण गरिएको छैन ।

डा. बाबुराम भट्टराई प्रधानमन्त्री रहँदा २०६९ सालमा निर्माण थालिएको यि ‘अर्पाटमेन्ट’ तयार भएको तीन वर्ष बित्यो । तर, सुकुम्बासीलाई राख्न भनेर बनाइएका यि भवन सरकारी वेवास्ताका कारण अहिले बेबारिसे छन् । न लक्षित भनिएको सुकुम्बासीलाई हस्तान्तरण गरिएको छ, न अन्य प्रयोजनका लागि प्रयोग गर्नेबारे गृहकार्य नै भएको छ ।

पाँच वटा भवनमा २ सय २४ अपार्टमेन्ट छ । यसको अर्थ यहाँ दुईसय चौविस परिवार बस्न सक्छन् । तर, बस्ने परिवारको टुंगो नलाग्दा यि भवन सरकारी निकायले कब्जा गर्न थालेका छन् । अहिले यहाँ नगरपालिकाको वडा कार्यालय, नगरपालिकाकै सहरी स्वास्थ्य इकाई र नेपाल प्रहरीको अस्थायी पिकेट छ । लक्षित वर्गले नपाएपछि स्थानीय सरकारले आफ्नै नगर क्षेत्रका गरिब परिवारलाई अर्पाटमेन्ट दिनुपर्ने अडान राखेको छ ।

सुकुम्वासीका लागि भन्दै निर्माण गरिएका अपार्टमेन्ट समयमा नै वितरण हुन नसक्दा अलपत्र छन् । उता सुकुम्वासीलाई व्यवस्थीत गर्दै उपत्यकाका खोला किनारलाई सुन्दर वनाउने योजना समेत सफल हुन सकेको छैन् ।

काठमाडौँ । सरकारले आर्थिक वर्ष २०७६/७७ को बजेट ल्याउने तयारी तीव्र बनाएको छ । तर, बजेट नीति कस्तो बन्ला भन्ने चासोको विषय बनेको छ । दिगो आर्थिक लाभ हुने गरी बजेट नीति ल्याउनुपर्ने अर्थविद्हरुले सुझाव दिन थालेका छन् । विज्ञहरुले विगतमा नीति प्रभावकारी नभएका कारण कार्यान्वयन फितलो भएको बताएका छन् ।

सरकारले हरेक वर्ष बजेट ल्याउने गरेको छ । बजेटले राखेको उद्देश्य अनुसार काम हुन सकेको छैन । त्यसैले अर्थविद्हरुले दिगो आर्थिक फाइदा हुने गरी बजेट नीति ल्याउन सुझाएका छन् ।
विज्ञहरुले दिएका सुझावः
–सातै प्रदेश समेट्ने गरी बजेट विनियोजन
–उच्च आर्थिक बृद्धि
–समावेशी विकास
–व्यापारघाटा न्यूनिकरणमा ध्यान दिनुपर्ने
–उद्योगधन्दाको विकास
–घट्दो वैदेशिक लगानीलाई ध्यान दिनुपर्ने

चालु आर्थिक वर्ष २०७५/७६ मा सरकारले ८० प्रतिशत बजेट कार्यान्वयन गर्ने लक्ष्य राखेको थियो । यस वर्ष पूँजिगततर्फ ४० प्रतिशत र अन्य खर्च १२ प्रतिशत मात्र भएका छन् । सरकारले दीर्घकालिन सोच नबनाउँदा खर्च कम भएको विश्लेषण पनि हुने गरेको छ । जेठ १५ गते सरकारले आर्थिक वर्ष २०७६/७७ को बजेट ल्याउँदै छ । यसपटक १५ खर्बको सिलिङमा बजेट ल्याउनुपर्ने छ । खर्च बढाउन सरकारले दिगो सोच राख्नुपर्ने विज्ञहरु बताउँछन् । साना–साना विषयमा बजेट छर्ने प्रवृत्तिले कार्यान्वयनमा समस्या ल्याउने गरेको उनीहरुको तर्क छ ।

रोजगारी, शिक्षा, स्वास्थ्य र खाद्यान्नमा संविधानले ग्यारेन्टी गरेको छ । ती विषयलाई पूरा गर्नका लागि आधारभूत रूपमा बजेटको बाँडफाँट गर्नुपर्ने छ । सबै क्षेत्रका जनताले बजेटलाई आशाको रूपमा हेरेका छन् । सरकारले प्राथमिकताका क्षेत्र छानेर अघि बढ्ने सुझाव पनि नागरिकस्तरबाट आउन थालेका छन् ।

समयमा बजेट खर्च नहुँदा बजारमा तरलताको अभाव भएको छ । त्यसैले सरकारले तत्कालिन र दिर्घकालिन प्रभाव पर्ने गरी नीति बनाउन जानकारहरु सुझाव दिन्छन् ।

• अदालत आदेश

काठमाडौँ । ट्रङ्क तथा डेडिकेटेड लाइनबाट विद्युत् लिएका उद्योगी व्यवसायीले महसुल तिर्नुपर्ने भएको छ ।

उच्च अदालत पाटनले उद्योगीको पक्षमा दिएको यसअघिको अन्तरिम आदेश खारेज गर्दै महसुल तिर्नुपर्ने फैसला गरेको हो । ट्रङ्क लाइनबाट विद्युत् लिएका उद्योगी व्यवसायीले बढी शुल्क नतिर्ने बताउँदै आएका थिए । उच्च अदालत पाटनका न्यायाधीशद्वय नरेन्द्रकुमार शिवाकोटी र राजनप्रसाद भट्टराईको संयुक्त इजलाशले फैसला सुनाएको हो ।

उच्च अदालत पाटनले रघुपति जुट मिल, अरिहन्त पोली म्याक्स, अरिहन्त मल्टी फाइबर, एभरेष्ट पेपर मिल र शुभश्री अग्नि सिमेन्ट प्रालिलाई प्राधिकरणकले उल्लेख गरेअनुसारको महसुल तिर्न भनेको छ । पछिल्ला दिनमा प्राधिकरण र उद्योगीबीच विद्युत् महसुलको विषयमा विवाद रहँदै आएको छ ।

उद्योगीले प्राधिकरणले गैरकानूनी रुपमा महसुल लिन लागेको बताउँदै आएका छन् भने प्राधिकरणले बढी सुविधा लिने गरी विद्युत् लाइन लिएकाले बढी शुल्क तिर्नुपर्ने बताउँदै आएको छ । प्राधिकरणले ६७ उद्योगलाई ट्रङ्क लाइनमार्फत बिजुली उपलब्ध गराएको छ । त्यसमा २ सय ३१ वटा डेडिकेटेड लाइन छन् ।

ट्रङ्क लाइनबाट मात्रै गत असारसम्म चार अर्ब ३० करोड रुपैयाँ बराबरको महसुल उठ्न बाँकी रहेको प्राधिकरणले जनाएको छ । ट्रङ्क लाइन र डेडिकेटेड लाइनमार्फत् प्राधिकरणले व्यवसायीलाई ३१५ मेगावाट बिजुली उपलब्ध गराएको छ ।

• रिदम सिंह

बझाङ । खप्तड छान्ना गाँउपालिका वडा नम्बर ६ पाटादेबलका जनप्रतिनिधी सहित वडाका कर्मचारीहरु वडा कार्यालयमा शान्ति सुरक्षा सहित आफुहरुलाई दुब्यर्वहार र गाली गलौच गर्नेलाई कारर्वाहीको माग गर्दै जिल्ला सदरमुकाममा पुगेका हुन् ।

वडा अध्यक्ष तिलक बहादुर खड्कासहित वडा सचिब दिपक खड्काको टोली सोमबार सदरमुकाम चैनपुरमा पुगेर शान्ति सुरक्षा र आफु माथि अन्याय गर्ने ब्यक्तीलाई कार्वाहिको माग गर्दै जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा पुगेका हुन् । वडा कार्यालयको प्रशासैनिक काम सहित बन्दरी सदमुकाम पुगेका जनप्रतिनिधी र वडा सचिबले चैनपुरमा आफुहरु माथि अन्याय भएको भन्दै पत्रकार, मानव अधिकारकर्मी, सहित प्रहरी प्रशासन घटनाको बारेमा जानकारी गराएका छन् ।

आईतबार गाँउपालिकाको आयोजनामा वडा स्तरीय मावि र निमावि तह बीच पोषण महिनावारी स्वच्छता सम्बन्धि वक्तित्वकला कार्यक्रमको सञ्चालन भईरहेको बेला वडा कार्यालय नजीकै घर भएका डबल बहादुर खड्काले विद्यालय साथै वडा कार्यालय पुगी शिक्षक जनप्रतिनिधीहरुलाई गाली गालैच र दुरब्यर्वहार गरेपछि वडा नम्बर ६ का जनप्रतिनीधीहरु शान्ति सुरक्षाको माग गर्दै जिल्ला सदमुकाम पुग्न बाध्य भएका हुन् ।

शान्ति सुरक्षाको माग गर्दै सदरमुकाम पुगेका वडा अध्यक्ष तिलक खड्काले भने, विहान रक्सी पिएर डबल खड्काले वडा कार्यालयमा हामी जनप्रतिनीधीहरुलाई गाली गलौच गरे पछि उनलाई सम्झाउन खोज्दा उल्टै डबल खड्काका छोराहरु त्रिभुवन खड्का र प्रकास खड्का आएर आफुहरुलाई आक्रमण गर्न खोजी मार्ने धम्की दिएको बताउँदै वडा कार्यालयमा काम गर्ने वातावरण नभए पछि आफुहरु सदरमुकाम आउनु परेको बताए । महिला जनप्रतिनीधी कृष्णा थापाले डबल खड्का सहित उनका छोराहरुले महिलाहरुको समेत गाली गलौच गरेको हुँदा वडा कार्यालयमा आउन जान समेत डर लाग्ने गरेको बताईन् ।

पाटादेबलमा उनको परिवारको बाहुल्य रहेका र उनीहरुले जहिँले पनि पाटादेबलमा धम्की, झैझगडा गरी आफ्नो मातहतमा वडा कार्यालय चलाउनु पर्ने दबाब दिने गरेको समेत जनप्रतिनीधिहरुको दुखेसो रहेको छ । वडा कार्यालयको कामगाज समेत ठप्प पारेर सदरमुकाम आएका जनप्रतिनीधीहरुले डबल खड्काको परिवारबाट हामीहरुलाई जतिखेर पनि दुब्यर्वहार र कुटपिट हुन सक्ने खतरा भएको भन्दै उनीहरुलाई प्रशासनको रोहबरमा आम माफी मागेर आउदा दिन गल्ति नदोहोर्याउने कागज गरेपछि मात्रै आफुहरु गाँउ फर्कने बताए ।

घटनाको विषयमा जिल्ला प्रशासन कार्यालयमा समेत जानकारी भएको बताउदै सहायक प्रमुख जिल्ला अधिकारी राम सार्कीले यस विषयमा सबैलाई बोलाएर छलफल गर्ने बताएका छन् । तर यता आरोपित त्रिभुबन खड्काले आफ्ना बुबा डवल खड्कालाई हातपात गरेकाले आफुहरुले प्रतिकार गरेको बताएका छन् । पहिले वडाका कर्मचारी तथा जनप्रतिनिधीहरुले आफ्ना बुबालाई हातपात गरेपछी आफुले गाली गरेको समेत बताएका छन् । तर कार्यक्रममा सहभागीहरुले भने डवल खड्काल नै पहिले गाली बेइज्जत गरेको बताएका छन् ।

धादिङ । प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले आगामी बर्षको बजेटले देश विकासको गियर बढाउने बताउनु भएको छ । धादिङको गल्छीमा आज मध्य पहाडी लोकमार्गमा सूचना महामार्ग निर्माण कार्यको शिलान्यास गर्दै प्रधानमन्त्री ओलीले सो कुरा बताउनुभएको हो ।

“जेठ १५ मा आगामी आर्थिक बर्षको बजेट प्रस्तुत हुन्छ । यसले देश विकासको गियर परिवर्तन गर्छ ” प्रधानमन्त्री ओलीले भन्नुभयो “देश विकासको गति दुई गियरमा छ भने तीनमा पु¥याउछ । तीनमा छ भने चारमा पु¥याउछ ।” प्रधानमन्त्री ओलीले मध्यपहाडी लोकमार्गको सुरुवाती विन्दु पाँचथर देखि अन्तिम विन्दु बैतडीसम्म सुचना महामार्गको बिस्तारले डिजिटल नेपाल बनाउन सहयोगी हुने बताउनुभएको छ । “हामी देशलाई विकासमा हरेक दिन एक कदम अघि बढाउन चाहन्छौं ” प्रधानमन्त्री ओलीले भन्नुभयो “सुचना महामार्गको शिलान्यासले विकासमा एक कदम थपेको छ । ”

प्रधानमन्त्री ओलीले सरकारले विकास,शिक्षा ,स्वास्थ्य आदि क्षेत्रमा सामान्य सुधार मात्र नभइ आमूल परिवर्तन गर्न चाहेको बताउनुभएको छ । “सरकारले साविक जस्तै काम गरेर दिन कटाउने हैन विविध क्षेत्रमा सामान्य सुधारको काम मात्र हैन, आमूल परिवर्तन गरेर देशको मुहार फेर्न चाहको छ ” प्रधानमन्त्री ओलीको भनाइ छ ।

प्रधानमन्त्री ओलीले २०३८ सालपछि सबै भन्दा बढी आर्थिक बृद्धिदर यसै बर्ष भएको बताउनुभएको छ । सरकार विकासको बाटोबाट नै समृद्धि हासिल गर्ने पक्षमा रहेको प्रधानमन्त्री ओलीको भनाइ छ । “हामी केही बर्ष भित्रै नेपाललाई तीव्र विकास हुने देशमा रुपान्तरण गर्दैछौं ” प्रधानमन्त्री ओलीले भन्नुभयो ।

बुटवल । एक औषधि उद्योगमा भीषण आगलागी हुँदा करोडौंको क्षति भएको छ ।

रुपन्देहीको खुन्सामा रहेको एसियन फार्मास्युटिकल्स प्रालिमा आगलागी भएको छ । कम्पनीका कार्यकारी अध्यक्ष हुतानन्द खनालका अनुसार आगलागी भएको डेढ घण्टासम्म पनि दमकल नपुगेको कारण ठूलो क्षति हुन पुगेको हो ।

सोमबार दिउँसो भएको आगलागी नियन्त्रण गर्नका लागि सिद्धार्थनगर,तिलोत्तमा र बुटवल उपमहानगरपालिकाका दमकल पुगेको जनाइएको छ । आगलागिको कारण भने पत्ता लागेको छैन ।

• जनकबहादुर शाही

हुम्ला, ६जेष्ठ । हुम्लाको दक्षिण भेगमा पर्ने अदानचुली र ताँजाकोट गाउँपालिकामा सञ्चालन गरिएको निशुल्क स्वास्थ्य शिबिरमा १ हजार ४ सय ८२ जना लाभान्वित भएका छन ।

बिशेषज्ञ स्वास्थ्य शिबिरमा जिल्लाका कर्णाली प्रदेश सरकार सामाजिक बिकास मन्त्रालयको आयोजना र कर्णाली स्वास्थ्य बिज्ञान प्रतिष्ठान जुम्लाको प्राविधिक सहयोगमा स्वास्थ्य शिविर संचालन गरिएको हो । शिबिरमा हाड जोर्नी, नाक, कान, घाँटी, स्त्री रोग तथा भिडियो एक्सरे, दन्त रोग, पेट तथा अन्य साधारण स्वास्थ्य परीक्षण सेवा शिविरमा प्रदान गरिएको शिविरमा खटिएका जिल्ला अस्पताल हुम्लाका हेल्थ असिस्टेन लबी रावतले जानकारी दिनुभयो । आदानचुलीको लागि भनेर आएको उक्त शिबिर ताँजाकोट गाउँपालिकाको आग्रहमा १ दिन ताँजाकोटमा समेत शिविर सञ्चालन गरेको थियो ।

अदानचुली गाउँपालिकामा जेठ ३ र ४ गते र जेष्ठ ५ गते ताजाकोट गाउँपालिकामा शिबिर सञ्चालन भएको थियो । ३ दिन सञ्चालन भएको शिबिरमा १ हजार ४ सय ८२ जनाले सेवा लिएको हेल्थ असिस्टेन रावतले बताउनु भयो । उक्त निशुल्क स्वास्थ्य शिबिरमा १७ जनाको सामान्य अप्रेशन, ५७ जना गर्भवती महिलाको भिडियो एक्सरे, हाड जोर्नीका ६ सय २ जना, दन्त रोगका १ सय २ जना र ७ सय ४ जनाले साधारण चेकजाँच गरेका थिए । शिबिरमा डा. मंगल रावलको नेतृत्वमा १३ जना स्वास्थ्यकर्मीको टोली खटिएको श्रीनगर स्वास्थ्य चौकीले जानाएको छ ।

३ दिनसम्म सञ्चालन भएको शिविरमा निशुल्क सेवा पाएकाले स्थानीयवासी खुसी भएपनि यस्ता शिबिरहरु नामको लागि नभई कामको लागि सञ्चालन गर्न तथा १÷२ दिनलाई बढाएर करिब १ हप्ताको हुनु पर्ने माग गरेका छन् ।। शिबिर ३ दिनको लागि मात्र संचालन भएकाले धैरै सर्वसाधारणले लाईनमा कुर्दाकुर्दै उपचार नगरी रित्तो हात घर फर्केका छन् ।

एजेन्सी । तपाईंले आँखामा काँक्रोको टुक्रा राखेर १५ मिनेटसम्म पल्टिरहनुभयो भने त्यसले तपाईंको आँखामा राम्रो प्रभाव देखाउन थाल्छ। नियमित रूपमा यसो गर्नाले डार्क सर्कल कम हुँदै जान्छ।

– सुत्नुअघि काँक्रो र आलुको मिश्रण आँखामा राख्नाले आँखालाई आराम मिल्छ। त्यसो गर्न तपाईंलाई अल्छी लाग्छ भने १० मिनेटसम्म टी ब्याग आँखामा राख्न सक्नुहुन्छ। यसले पनि काँक्रो र आलुको मिश्रण बराबरकै राम्रो गर्छ।

– डार्क सर्कल एलर्जीका कारण भएको हो भने एलर्जी गराउने चिजबाट टाढै रहनु राम्रो हुन्छ ।

– आँखामुनि हाडे बदामको तेल लगाउनाले पनि डार्क सर्कल हटाउन मदत गर्छ । यसरी दैनिक रूपमा दुई तीन सातासम्म मसाज गर्नाले डार्क सर्कलको असर कम हुँदै जान्छ र निरन्तर यसो गरिरहँदा केही समयमै त्यो हराउँछ ।

– यसैगरि फुलर्स अर्थ र पानीको पेस्ट बनाएर फेस प्याकको रूपमा लगाउनाले डार्क सर्कल घटाउन मद्दत गर्छ । तपाईंले सामान्य पानीको साटो गुलाबजल प्रयोग गर्नुभयो भने डार्क सर्कल घट्नुको साथै अनुहार पनि चम्किलो हुँदै जान्छ।

– डार्क सर्कल हुनुको एउटा मुख्य कारण तनाव हो । धेरै तनाव लिँदा, तपाईंको मस्तिष्क र शरीर प्रभावित हुन्छ र त्यसको असर अनुहारमा देखिन्छ। डार्क सर्कल तनावको परिणाम हो । त्यसैले, तपाईंले आफूलाई तनावबाट मुक्त राख्न र आनन्द महसुस गर्न नियमित ध्यान र योगा गर्नु राम्रो हुन्छ।

– अनुहार र शरीरलाई खानेकुराले पनि असर गर्छ, यदि तपाईंले राम्रोसँग खानुहुन्न भने, त्यो तपाईंको अनुहार र शरीरबाट स्पष्ट रूपमा थाहा हुन्छ । शरीरमा मिनरल, भिटामिन र अरू पौष्टिक तत्वो को कमी भयो भने डार्क सर्कल देखिन्छ । त्यसैले, मस्तिष्क र शरीर स्वस्थ बनाउन सफा र ताजा खानेकुरा खानुपर्छ।

– काँक्रोमा पानीको मात्रा ९६ प्रतिशत हुन्छ, मानिसकाे शरीरमा पानी आपूर्ति गर्न काँक्रो सबैभन्दा महत्वपूर्ण हुन्छ।

– सूर्यको किरणद्वारा उत्पन्न हुने समस्याका लागि काँक्रो लाभदायी हुन्छ । यसको बोक्रामा नै म्याग्नेसियम, पोटासियम र सिलिकनजस्ता तत्व हुन्छन् । यहीकारण यसलाई स्पा उपचारका लागि प्रयोग गरिन्छ।

– यसले शरीरमा भएको हानिकारक तत्वलाई प्रभावकारी रुपमा बाहिर निकाल्छ । मिर्गौलाको पत्थरीमा यो निकै लाभकारी मानिन्छ।

– काँक्रो एन्टिअक्सिडेन्टले भरिपूर्ण हुन्छ । यसमा पाइने भिटामिन ए, बि र सिले रोगप्रतिरोधी क्षमतामा वृद्धि गर्छ र अल्छी लागेको बेला काँक्रो खाने हो भने त्यसले धेरै उर्जा दिन्छ।

– पोषण र पानी पाइने भएकाले काँक्रोले तौल घटाउँन पनि मद्दत गर्छ।

– यसको टुक्राले आँखाको रातोपना र सुन्निएको घटाउँन सहयोग गर्छ।

– धेरै अध्ययनहरुले के पुष्टि गरेका छन् काँक्रोमा पाइने तत्वहरुले क्यान्सरसंग लड्न मद्दत गर्छन्।

– रक्तचापलाई स्थिर राख्न पनि यसले मद्दत गर्छ।

– मुख र गिजालाई ताजा राख्न र गिजाका समस्या समाधान गर्न पनि यसले सहयोग गर्छ।

– यसमा पाइने फाइबर र पानीले खाना पचाउँन सहयोग गर्छ।

– काँक्रोमा पाइने सिलिका कपाल, नङ र छालाका लागि महत्वपूर्ण मानिन्छन्, त्यसैले काँक्रो सौन्दर्यता बढाउँने खाद्यपदार्थ हो।

– यसमा पाइने उच्च एन्टिअक्सिडेन्टले जोर्नी दुखाईलाई पनि मद्दत गर्छ।

– यसले युरिक एसिडको लेभललाई पनि घटाउँछ।

– यसले इन्सुलिन उत्पादनका लागि प्याङक्रियाजलाई सहयोग गर्छ, त्यसैले काँक्रो मधुमेहका रोगीका लागि उपयोगी हुन्छ।

– यसले खराब कोलेस्टेरोल पनि घटाउन मद्दत गर्छ ।

एजेन्सी । भारतको १७ औं लोकसभा निर्वाचन सकिएको छ । अन्तिम चरणको मतदान सकिएर मतपरिणाम आउन केही दिन बाँकी रहँदा भारतीय सञ्चारमाध्यमहरू मत सर्वेक्षण सार्वजनिक गर्ने होडमा छन् । प्रिन्ट संस्करणदेखि टेलिभिजन तथा अनलाइनहरु आफूले गरेको सर्वेक्षणलाई सही साबित गर्ने प्रयासमा छन् । तर, एक्जिट पोललाई लिएर विज्ञ, नेता, जनता विश्वस्त छैनन् ।

भारतको आम निर्वाचन आइतबारबाट सकिएको छ । लोकसभाको ५ सय ४३ सिटको लागि भएको सात चरणको मतदानपछि यतिबेला परिणामको पर्खाइछ । तर, भारतीय सञ्चार माध्यमले नतिजा पूर्व गरेको चुनावी प्रक्षेपणको आलोचना पनि सुरु भएकोछ । प्रिन्ट संस्करणदेखि टेलिभिजन र अनलाईनले गरिरहेको सर्वेक्षणमा पुनः नरेन्द्र मोदीको नेतृत्वमा नै सरकार बन्ने देखाएको छ । सर्वेक्षण अनुसार मोदी नेतृत्वको नेशनल डेमोक्रेटिक एलायन्स (एनडीए) ले ३ सय भन्दा बढी सिट जित्ने आंकलन गरिएको छ ।

यस्तै भारतीय कांग्रेसको नेतृत्वमा रहेको युनाइटेड पोग्रेसिभ एलायन्स (युपीए) ले करिब १३० सिट जित्ने अनुमान गरिएको छ । अन्य दलहरूले भने १०० हाराहारीमा सिट जित्ने अनुमान छ । तर, सञ्चारमाध्यमको सवेक्षणलाई लिएर विपक्षी राजनीतिक दल र सञ्चारकर्मीले समेत विश्वास नगर्न आग्रह गरिरहेका छन् । मत सर्वेक्षण गर्ने इण्डिया टुडे, एक्सिस, न्यूज २४, आजतक, एबीपी न्यूज, न्यूज नेसन र इण्डिया न्यूज लगायतलाई मतगणना नसकिएसम्म बहिस्कार गर्न राजनीतिक दल र पत्रकारले आग्रह गरिरहेका छन् । विपक्षीले मत सर्वेक्षणलाई झुटको खेती भनिरहँदा सञ्चारकर्मीले सञ्चारमाध्यमको काम भएपनि विश्वस्त हुन नसक्ने बताइरहेका छन् ।

ममता बनर्जीदेखि पञ्जाबका मुख्यमन्त्री ओमर अब्दुल्लाहले मत सर्वेक्षणलाई नमान्न कार्यकर्तालाई आग्रह मात्र नभई टिभी बन्द गर्नुपर्ने समेत बताउँदै आएका छन् । राजनीतिक दल मात्र नभई एनडिटिभीका इडिटर रविश कुमारले ट्वीट गर्दै भनेका छन् ‘आफ्नो लोकतान्त्रिक चरित्र बचाउने भए टिभी नहेरौं’ । यस्तै, इण्डिया टुडेका पत्रकार राहुल कन्डवाल लेख्छन् – सामाजिक सञ्जालले रमाइलो पक्ष हेरिरहेका छन्, जे हुन्छ अब मे २३ मा नै हुन्छ ’ । एक्जिट पोललाई आधिकारिक मान्न सकिदैन ।

धेरै देशहरुमा एक्जिट पोल मेल नखाएका उदाहरणहरु पनि छन् । अमेरिकामा भएको निर्वाचन र अष्ट्रेलियामा भर्खरै समपन्न मतगणनाको एक्जिट पोल गलत सावित भए । यो चुनावमा कांग्रेसको उदय होला वा बिजेपीको पतन त्यसको लागि अब २३ तारिक कुर्नु बाहेक अर्को कुनै विकल्प छैन नै ।

काठमाडाैं । चिनियाँ कम्पनी हुवावेले उत्पादन गर्ने नयाँ मोबाइल सेटमा अब जिमेल, युट्युब, गुगल म्यापजस्ता एप्स नचल्ने भएको छ । ट्रम्प प्रशासनले चिनियाँ कम्पनीमाथि कडाइ गरेका कारण गुगलले हुवावेमाथि आफ्ना उत्पादन प्रयोग गर्न रोक लगाएको हो ।

राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले अमेरिकी कम्पनीहरूले कारोबार गर्न नपाउने विदेशी कम्पनीको सूचीमा हुवावेलाई राखेपछि गुगलले यस्तो निर्णय गरेको हो । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले केहि विदेशि कम्पनीहरू अमेरिकी सुरक्षाका लागि खतराको रुपमा औल्याएपछि गुगलले विज्ञप्ति जारी गर्दै अमेरिकी सरकारको निर्देशनको पालना गरेर त्यसको कार्यान्वयनको समीक्षा गरिरहेको जनाएको छ।

गुगलको एन्ड्रोइड अपरेटिङ सिस्टममा अपडेट गर्न नमिल्ने भएपछि चीनबाहिरका हुवावे प्रयोगकर्तालाई समस्या हुने देखिएको छ। अहिलेका हुवावेका प्रयोगकर्ताले भने गुगल प्ले, जिमेल, म्याप, युट्युब लगायत सबै एप प्रयोग गर्न पाउने छन्। तर त्यसमा नयाँ र सुरक्षा अपडेट भने गर्न मिल्ने छैन । गुगलकाे पछिल्लाे निर्णयबारे हुवावेले कुनै प्रतिक्रिया दिएको छैन।

हुवावेले व्यापारका लागि अमेरिकी अनुमति नपाएसम्म यो रोक कायम रहने छ । यो निर्णयबाट हुवावेका प्रयोगकर्ता मर्कामा पर्नेछन् भने उसले पश्चिमा देशमा ठूलो व्यापार घाटा बेहोर्नुपर्नेछ । पुराना सेटमा भने सबै सेवा यथावत रहने बताइएको छ ।

यो न्यूज तयार पार्दासम्म हुवावेको प्रतिक्रिया आएको छैन । यद्यपि हुवावेका प्रमुख कार्यकारी रेन जेङफेइले शनिबार एक वक्तव्य दिँदै ’कठिन स्थिति आउन सक्नेबारे आफूहरू सचेत रहेको’ बताएका थिए ।

हुवावेले यसअघि टेलिफोन अपरेटिङ सिस्टमको कारोबारमा यस्तै समस्याको सामना गरेको थियो । अमेरिकाले हुवावे कम्पनीले चीनको पक्षमा जासुसी गरेको शंका गरेको छ । हुवावेका प्रमुखले कम्पनीलाई चीन सरकारसँग जोडेर नहेर्न अनुरोध गर्दै हुवावे एक स्वायत्त र स्वतन्त्र संस्था भएको दाबी गरेका छन् ।

एजेन्सी । भारतकी एक खेलाडीले आफू समलिङ्गी भएको घोषणा गरेकी छन् । तेज धाविका दुती चंद आफू समलैङ्गिक सम्बन्धमा रहेको खुला रूपमा बताउने पहिलो भारतीय खेलाडी भएकी हुन्।

बीबीसीको अनुसार २३ वर्षीया खेलाडी चंदले आफ्नै गाउँकी एकजना केटीसँग पाँच वर्षदेखि उक्त सम्बन्धमा रहेको बताएकी हुन्। सन् २०१८ मा भारतको सर्वोच्च अदालतले समलैङ्गिक यौन सम्बन्धलाई अपराध नमान्ने ऐतिहासिक फैसला गरेका कारण आफू आफ्नो यौनिकताबारे बोल्न प्रोत्साहित भएको उनले बताएकी छन्।

‘मेरो गाउँ (चाका गोपालपुर) कै एकजना १९ वर्षीया युवतीसँग मेरो विगत पाँच वर्षदेखि सम्बन्ध रहेको छ,’ हाल हैदराबादमा प्रशिक्षणमा रहेकी उनले पत्रकारहरूलाई बताइन्। तर आफ्नै परिवारका केही सदस्यले अझै उनको सो सम्बन्ध नस्वीकारेको उनले बताइन्।

‘मैले मेरो आत्मीय मित्र भेट्टाएकी छु। प्रेम गर्ने स्वतन्त्रताको म सधैँ पक्षधर हुँ। प्रेमभन्दा ठूलो कुनै भावना छैन,’ उनले भनिन्। ‘मेरो दिदीलाई लाग्छ कि मेरी मित्रलाई केवल मेरो सम्पत्तिमा चासो छ। यो सम्बन्धका कारण उनले मलाई जेल पठाइदिने भनेकी छन्’।

कुनै पनि विश्वव्यापि प्रतियोगिताको फाइनलमा पुग्ने चंद पहिलो भारतीय धावक हुन्। सन् २०१३ को विश्व युवा च्याम्पियनसीपमा उनी फाइनलमा पगेकी थिइन्।

सन् २०१४ मा उनलाई भारतीय एथलेटिक्स महासंघले हर्मोन परीक्षणमा विफल भएको भन्दै उनीमाथि प्रतिबन्ध लगाएको थियो। उनमा अस्वाभाविक रूपमा धेरै टेस्टोस्टेरोन हर्मोन पाइएको थियो।

काठमाडौं । विश्वका दुई शक्तिशाली मुलुक आमेरिका र इरानबीचको तनाव बढ्दै गएको छ । यतीबेला दुई देशबीचको तनावले ठुलै रुप लिने आंकलन गर्न सकिन्छ ।

अमेरिकालाइ धम्क्याएको भन्दै राष्ट्रपति ट्रम्पले भर्खरै सामाजिक संजालमा कडा आक्रोश ब्यक्त पोखेका छन् । उनको आक्रोश यहाँसम्म छ की यदी इरान युद्ध चाहन्छ भने इरानलाइ सिध्याउने अभिव्यक्ति छ । ट्रम्पले आफ्नो ट्वीटरमा लेखेका छन् -‘यदि इरान लड्न चाहन्छ भने त्यो इरानको आधिकारिक रुपमा अन्त्य हाे अमेरिकालाई कहिल्यै धम्की नदिनू ।’

यो ट्वीले पनि जनाउछकी इरान र अमेरिकाबीचको चर्काचकी सामान्य होइन । ट्रम्पको यो ट्वीको खास जड भनेको इरान परमाणु सम्झौता नै हो । यसै सम्झैताको कारण केही दिन यता अमेरिका र इरानबीच तनाव बढ्दै गएको छ । अहिले अमेरिकाले मध्यपूर्वमा अत्याधुनिक हतियारसहित आफ्ना सेनाको तैनाथी बढाएको छ ।

सन् २०१५ मा इरानसहित अमेरिका, चीन, रुस, ब्रिटेन, फ्रान्स र जर्मनीबीच परमाणु सम्झौता भएको थियो । इरानको परमाणु महत्वाकांक्षामा अंकुश लगाउन सोचले सो सम्झौता भएको थियो । तर अमेरिकाले गत वर्ष यस सम्झौता तोडेको थियो । इरानले पनि सम्झौताका केही सर्त नमान्ने घोषणा गरेको छ ।