sort भद्रगोलकै बीच सकियो आठौं राष्ट्रिय खेलकुद, नवौं संस्करण गण्डकी प्रदेशमा हुने (फाेटाेफिचर)
हरिशजङ्ग क्षेत्री बाँके । देश संघीयतामा गएपछि पहिलो प्रदेश ५ मा सञ्चालन भएको आठौं राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगिता भद्रगोलपूर्ण ब्यवस्थापनकै बीच सकिएको छ । बुधबार बाँकेको नेपालगञ्जस्थित महेन्द्र रंगशालामा आयोजित समापन समारोहमा कार्यवाहक राष्ट्रपति नन्दबहादुर पुनले प्रतियोगिताको समापन गर्नुभएको हो ।…
- हरिशजङ्ग क्षेत्री
बाँके । देश संघीयतामा गएपछि पहिलो प्रदेश ५ मा सञ्चालन भएको आठौं राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगिता भद्रगोलपूर्ण ब्यवस्थापनकै बीच सकिएको छ ।
बुधबार बाँकेको नेपालगञ्जस्थित महेन्द्र रंगशालामा आयोजित समापन समारोहमा कार्यवाहक राष्ट्रपति नन्दबहादुर पुनले प्रतियोगिताको समापन गर्नुभएको हो । यससँगै नवाैँ राष्ट्रिय खेलकुद गण्डकी प्रदेशमा आयाेजना हुने भएकाे छ ।
नवौं राष्ट्रिय खेलकुद गण्डकी प्रदेशमा २०७७ को फागुन २० देखि २७ गतेसम्म हुने तालिका समेत सार्वजनिक भएको छ । राष्ट्रिय खेलकुद परिषदका सदस्य सचिवले ७५ साललाई स्वर्णकालको संज्ञा दिदै अब खेलकुदले देशको मुहार फेर्ने बताउनुभयाे । उहाँले भन्नुभयाे, ‘मेरो कार्यकालमा दुईपटक राष्ट्रिय खेलकुद गर्न पाउँदा नेपाली खेलकुदको जग हाल्ने कामका साथै नयाँ ईतिहास रचिएकाे छ ।’
आठौं राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगिता समापन कार्यक्रममा बोल्दै कार्यवाहक राष्ट्रपति पुनले भन्नुभयाे, ‘आठौं राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगिताका कमजोरीका बीच सीमित श्रोत साधनका बाबजुद पनि राम्रोसँग प्रतियोगिता सम्पन्न भएको छ ।’ उहाँले अब गण्डकीमा हुने नवौं प्रतियोगितामा तोकिएको समयमा नै भौतिक पुर्वाधार निर्माणका कार्य सक्न र कुनै पनि गल्ती नदोहोर्याउन सुझाव समेत दिए । आफ्नै प्रदेशमा भएको आठौं खेलकुदले सबैलाई एक बनाएको भन्दै गण्डकी उहाँले नवौं राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगिता झनै भव्य हुने विश्वास व्यक्त गरे ।
‘आठौं खेलकुदका बारेमा विशेषगरी बाँके र दाङमा भएको यो खेलकुदले सबैलाई एकजुट बनाएको छ । यहाँबाट प्रतिभावान् खेलाडीको जन्म पनि भएको छ । म बधाई दिन चाहन्छु,’ राष्ट्रिय कीर्तिमान बनाउने खेलाडी तथा पदक विजेतालाई उहाँले बधाई दिनुभयाे । साथै उपराष्ट्रपति पुनले आफू पनि कुनै वेला खेलाडी रहेकाे स्मरण गर्दै राष्ट्रिय प्रतियोगितामा छनोट हुन नपाउँदा एकदमै दुख लागेको सुनाउनुभयाे । उहाँले खेलाडीलाई झनै हौसलाको साथ खेल्न आग्रह गर्नुभयाे ।
उहाँले १३ औं दक्षिण एसियाली खेलकुद प्रतियोगिता तोकिएकै समयमा सम्पन्न हुने आशा पनि व्यक्त गरे । ‘म विश्वस्त बनाउन चाहन्छु कि नेपालमा हुने १३औं साग अब तोकिएकै समयमा हुनेछ’ भन्दै उहाँले त्यसको तयारीमा लाग्न सुझावसमेत दिनुभयाे ।
सम्बाेधन भएन खेलाडीका गुनासा
राष्ट्रिय खेलकुद परिषदले आठौं राष्ट्रिय खेलकुद सभ्यभब्य रुपले सम्पन्न गरेको भनिए पनि प्रतियोगिताभरि खेल स्थल र खेलाडीहरुका समस्या नै समस्या देखिएका थिए तर सुनवाइ नै भएन ।
प्रतियोगिताका खेल हुने हल, रंगशालाहरु बेलैमा निर्माण तथा उचित व्यवस्थापन नहुँदा खेल स्थल नै सार्नु परेको थियोे । त्यस्तै अधुरा खेल स्थलहरुमा उच्च तापमानमा खेलाडीहरुले आफ्नो ज्यान जोखिममा राख्दै उत्साहपुर्ण तरिकाबाट सहभागिता जनाएका थिए । साथै खेलाडीलेहरुले राम्रो बसोबास र खानपिनको उचित व्यवस्थापन समेत नभएको गुनासो पोखेकाे देखिन्थ्याे । खेलकुदसम्बन्धी सराेकारवाला निकाय तथा व्यक्तिले उनीहरुले गुनासाे नसुनेको खेलाडी तथा प्रशिक्षकले बताए ।
यसै प्रतियोगिताबाट छनोट भएका खेलाडीहरुले डिसेम्बरमा काठमाडौँ र पोखरामा हुने १३औं दक्षिण एसियाली खेलकुद ‘साग’ खेल्नेछन् । अहिले काठमाडौँ र पोखरामा सागका लागि पुर्वाधार निर्माण कार्य तीब्र गतिमा भैरहेको राष्ट्रिय खेलकुद परिषदले जानकारी गराएको छ ।
आठौं राष्ट्रिय खेलकुदलाई सागको छनोट प्रतियोगिताका रूपमा लिइन्छ भने नयाँ प्रतिभावान खेलाडीहरुको खोजी तथा प्राेत्साहनकाे उद्देश्यले रूपमा प्रत्येक दुई-दुई बर्षमा आयोजना हुने गरेको छ ।
https://www.news24nepal.tv/2019/04/25/510597
sort लोकतन्त्रः नेतालाई मस्ती, जनतालाई सास्ती !
काठमाडौं । २०६३ बैशाख ११ गते, चरम महत्वकांक्षा र लहडका भरमा तत्कालीन राजा ज्ञानेन्द्र शाहले लिएको शासन–सत्ता जनबलका अगाडि ‘हार’ स्वीकार गर्दै जनतालाई नै फिर्ता गरेको दिन । त्यसयता हरेक वैशाख ११ गतेलाई लोकतन्त्र दिवस भनिन्छ । बसन्त विद्रोहको जगमा…
काठमाडौं । २०६३ बैशाख ११ गते, चरम महत्वकांक्षा र लहडका भरमा तत्कालीन राजा ज्ञानेन्द्र शाहले लिएको शासन–सत्ता जनबलका अगाडि ‘हार’ स्वीकार गर्दै जनतालाई नै फिर्ता गरेको दिन । त्यसयता हरेक वैशाख ११ गतेलाई लोकतन्त्र दिवस भनिन्छ । बसन्त विद्रोहको जगमा आएको लोकतन्त्रले व्यवस्था नै बदलेर मुलुकलाई संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रमा रुपान्तरण ग¥यो । र, मुलुक नयाँ संविधान हुँदै गणतन्त्र सुदृढिकरणको दिशामा छ ।
तत्कालीन विद्रोही माओवादी र संसदवादी सात राजनीतिक दलबीचको १२ बुँदे सहमतिको जगमा चलेको १९ दिने शान्तिपूर्ण आन्दोलनले अन्नतः २०६१ माघ १९ गते राजकीय सत्ता लिएका तत्कालिन राजा ज्ञानेन्द्र शाहलाई ‘जनताको नासो जनता’लाई नै फिर्ता गराउन बाध्य बनायो । तत्कालीन राजा ज्ञानेन्द्रले संसद पुनःस्थापनाको घोषणा गरेपछि त्यही संसदले युगान्तकारी राजनीतिक परिवर्तनको अगुवाई गर्दा यतिबेला मुलुक संघीय संरचनामार्फत गणतन्त्र सुदृढिकरणको चरणमा छ ।
परिवर्तनको श्रृंखलाः
- – २०६३ जेठ ४ः पुनःस्थापित संसद्द्वारा राजदरबारको अधिकार कटौती
- – २०६४ चैत २८ः पहिलो संविधानसभाको निर्वाचन
- – २०६५ जेठ १५ः संविधानसभाद्वारा गणतन्त्रको घोषणा
- – २०७० मंसिर ४ः दोस्रो संविधानसभाको निर्वाचन
- – २०७२ असोज ३ः संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको संविधान जारी
- – २०७४ः स्थानीय, प्रदेश र प्रतिनिधिसभाको निर्वाचन
सविधान निमाण, समानुपातिक समावेसिता, धर्म निरपेक्षता, तीन तहका सरकार निर्माण तथा स्थिर सरकार गठन मुख्य उपलब्धि भय पनि सता र शतिmको आसतिले नेपाली राजनीति धमिलो बन्दै गएको भएको भएपनि अन्तत पछिल्लो अवसथामा ससदीय निवाचन माफतृ मुलुकले दुइतिहाईको स्थिर सरकार पाएको छ । राजनीतिक भागबण्डा, धनवान ब्यक्तिहरको राजनीतिमा सजिलै पहुँचले राजनीतिलाइ लोकतान्त्रिक गन कठिन भएको छ । स.सद र मन्त्री जस्ता पद समेत पैसावालाको पहुचमा रहने खालको बातावरणले जनअपेक्षा ससत रुपमा सम्बोधन हुन सकेको छैन ।
सार्वभौम र राजकीय सत्ता जनतामै स्थापित भएको दिनका रूपमा लोकतन्त्र दिवसको स्मरण गरिरहँदा संघीयता, धर्म निरपेक्षता, समानुपातिक–समावेशी प्रतिनिधित्व सुनिश्चित गरेको संविधान कार्यान्वयनको चरणमा छ । यो राजनीतिक दृष्टिले मुख्य उपलब्धि हो ।
रामचन्द पौडेल बरिष्ठ नेता नेपाली कांग्रेस, व्यवस्था परिवर्तनका संवाहक राजनीतिक दल र नेतृत्वको प्रबृत्ति परिवर्तन नहुनु, जन–आकांक्षा सम्बोधनमा उनीहरु प्रतिवद्ध नदेखिनु र अझै संविधानप्रति असन्तुष्टि बाँकी नै रहनुले लोकतन्त्र÷गणतन्त्रको संस्थागत सुदृढिकरणमा पूर्ण चित्त बुझाउने ठाउँ छैन ।
१३ वर्षको अवधिमा जुन गतिका साथ मुलुकले हरक्षेत्रमा गति लिनुपर्ने थियो त्यो नभए पनि संविधान कार्यान्वयनमा भएका निर्वाचनबाट आएको तीन तहको सरकार, गठबन्धन संस्कृतिको सुरुवात र स्पष्ट बहुमतसहितको स्थिर संघीय सरकारका कारण पछिल्लो समय भने जन–निराशा ‘संभव छ र हुन्छ’ भन्नेमा रुपान्तरण हुँदै गएको छ । सरकारले ‘समृद्ध नेपालः सुखी नेपाली’को नारा दिएर जनअभिमतको कदर गर्न त खोजेको त । तर, लोकतान्त्रिक संस्कृति निर्माण र समानताको व्यवहार विकास गर्नेतर्फ उसको ध्यान गएको छैन ।
मुख्य राजनीतिक दलले लोकतन्त्र÷गणतन्त्रको सुदृढिकरणमा सहकार्य, लोकतान्त्रिक संस्कृति निर्माणमा अगुवाई, असन्तुष्ट पक्षको आवाज सम्बोधन, अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्धमा एकरुपता तथा समृद्धि र विकासका एजेण्डामा आधारभूत सहमति कायम गर्ने हो भने राजनीतिक संक्रमणको अन्त्यसँगै मुलुक नयाँ युगमा प्रवेश गर्ने छ । राजनीतिक स्वतन्त्रतासहित समतामुलक समाजको निर्माण नै लोकतन्त्र÷गणतन्त्रको मूल ध्येय थियो, हो ।
राजनीतिक परिवर्तन र लोकतन्त्र
केही समयान्तरमा ठूला–ठूला राजनीतिक घटना भएको इतिहास छ । हरेक राजनीतिक परिवर्तन जनताको बलमा मात्रै सम्भव भएको छ । तर जनताले प्रत्यक्ष परिवर्तनको अनुभूत गर्न सकिरहेका छैनन् ।
नेपालमा २००७ साल फागुन सात गते राणा शासनको अन्त्य भई प्रजातान्त्रिक युगको थालनी भयो । २००७ साल फागुन १७ गते आन्तरिक शासन विधान २००७ घोषणा भयो । उक्त घोषणामा जननिर्वाचित बैधानिक सभाले गणतन्त्रात्मक विधान तर्जुमा गर्ने उल्लेख थियो । संविधानसभाद्वारा नेपाली जनताले आफ्नो संविधान आफै लेख्न पाउनु पर्छ भन्ने माग २००७ साल देखि नै उठ्दै आएको हो । परिणामतः अहिले संविधानसभाबाट संविधान पनि बन्यो । गणतन्त्र पनि आयो । हिजो सत्ताविरुद्ध आन्दोलन गर्नेहरु नै सरकारमा छन् । तर, उनीहरुको काम आन्दोलनमा भनेको बेला जस्तो छैन ।
२०१७ सालानसंसद विघटन गरि तत्कालिन राजा महेन्द्रले प्रजातन्त्रको हत्या गर्दै पञ्चायती व्यवस्थाको थालनी गरे । २०१९ साल पुस १ गते पञ्चायती व्यवस्थामा आधारित संविधानको घोषणा भयो । राजा महेन्द्रले सुरू गरेको दलविहीन पञ्चायती व्यवस्थाको चौतर्फी विरोध २०३६ सालमा बहुदलीय व्यवस्थाको माग गर्दै राजनीतिक आन्दोलन चल्यो । २०३७ साल वैशाख २० गते नेपालमा बुदलिय व्यवस्था कि सुधारिएको पञ्चायती व्यवस्था भन्नेमा जनमत संग्रह भयो ।
परिणामले बहुदलीय प्रजातन्त्रको सट्टा दलविहीन पञ्चायती व्यवस्थालाई नै निरन्तरता दिने पक्षमा जनताको मत देखायो । जुन नेपाली नागरिकको भावनामाथिको खेलबाड थियो । लोकतान्त्रिक मनमाथि नेताहरुले लडिबुडी गरे । अहिलेको स्थिति पनि करिब उस्तै हो ।
२०४६ साल फागुन ७ देखि चैत्र २६ सम्म ३० वर्षे निरङ्कुश पञ्चायती तानाशाही शासनका विरुद्ध ऐतिहासिक जनआन्दोलन भयो । फलस्वरुप २०४६ साल चैत्र २६ गते निर्दलीय पञ्चायती व्यवस्थाको अन्त्य भई प्रजातन्त्रको पुनर्बहाली भयो । र मुलुकमा संवैधानिक राजतन्त्रात्मक बहुदलीय व्यवस्थाको सुरुवात भयो । २०५२ सालमा माओवादी नेतृत्वमा फागुन १ गते नयुद्ध सुरुभयो । २०५८ साल जेठ १९ गते दरबार हत्याकाण्डपछि राजा विरेन्द्रको बंश नाश भयो । त्यसपछि ज्ञानेन्द्र शाहले राज्य सम्हाले ।
२०६२ साल मंसिर ५ गते नेपालका प्रमुुख ५ राजनीतिक दल र तत्कालिन विद्रोही माओवादीबीच भारतको नयाँदिल्लीमा १२ बुँदे सहमति भयो । निरंकुश राजतन्त्रका विरुद्ध लोकतान्त्रिक गणतन्त्र स्थापनाका लागि देशभरिकै जनता सडकमा उत्रिए । २०६२ साल चैत्र २४ देखि २०६३ साल वैशाख ११ गते सम्म जनआन्दोलन जारी रह््यो । यहि दिन राजा ज्ञानेन्द्रले सार्वभौमसत्ता जनतामा रहेको घोषणा गरे । यसपछि संसद पुर्नस्थापना भयो । यही दिनलाई लोकतन्त्र दिवस भनेर मनाउन थालियो । तर, भाषण र कागजमा मात्रै लोकतन्त्र आएको, व्यवहारमा नआएको टिप्पणी भइरहेको छ ।
जनआन्दोलनकै बलमा व्यस्था बदलिएसँगै संविधानसभाबाट नयाँ संविधान जारी भएको छ । मुलुक संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र भएको छ । तर, सरकार र राजनीतिक दलले जनअपेक्षाअनुसार काम गरेका छैनन् । कतै, अहिलेको राजनीतिक नेतृत्व पनि तानाशाही बन्ने त होइन ? भन्ने शंका बढिरहेको छ ।
https://www.news24nepal.tv/2019/04/24/510537
sort दोलखामा रातो मछिन्द्रनाथको रथयात्रा, यस्तो छ धार्मिक विश्वास (फोटोफिचर)
दोलखा । वर्षा र सहकालका देउता मानिने रातो मछिन्द्रनाथको रथयात्रा दोलखामा सुरु भएको छ । रातो मछिन्द्रनाथलाई स्थानीय नेवार समुदायले साक्षात भगवानको रुपमा समेत पूजा गर्ने गर्छन् । यो जात्रामा करुणा, लोककल्याणकारी र सहकालको देवता मछिन्द्रनाथको स्थानीय महिलाहरु दिनभर निराहार…
दोलखा । वर्षा र सहकालका देउता मानिने रातो मछिन्द्रनाथको रथयात्रा दोलखामा सुरु भएको छ । रातो मछिन्द्रनाथलाई स्थानीय नेवार समुदायले साक्षात भगवानको रुपमा समेत पूजा गर्ने गर्छन् । यो जात्रामा करुणा, लोककल्याणकारी र सहकालको देवता मछिन्द्रनाथको स्थानीय महिलाहरु दिनभर निराहार बसी पूजा गर्ने गर्दछन् ।
चैत पूर्णिमाको दिन रातो मछिन्द्रनाथलाई गुरुजुंले पानी र दुधले महास्नान गरी पूजा गरेर भोलिपल्ट डोकलुंगाटोलबाट बाजागाजा सहित पिङगलमा निर्माण गरिएको रथमा विधिपुर्वक विराजमान गराई द्धितीयादेखि रथ तान्न सुरु गर्ने परम्परा छ । पिङगलटोलबाट सुरु भएको रथजात्रा विभिन्न टोलको परिक्रमा गरि पुनः पिङगलटोलमा पु¥याइ त्यसको भोलिपल्ट रथबाट रातो मछिन्द्रनाथलाई निकाली विधिपूर्व पूजा गरेर दोलखाको मुलबाटो हुदै मन्दिरमा पु¥याई जात्रा सम्पन्न गर्ने गरिन्छ ।
टसिचाटोलबाट बुद्धस्तुपासम्मको रथयात्रा ६० डिग्री उकालोमा तान्नुपर्ने भएकोले कठिन तथा रमाइलो हुने गर्दछ । यो दिन रथयात्रा मध्यकै रमणिय हुने भएकोले उपत्यका लगायत विभिन्न स्थानबाट दशनार्थीहरुको भिड लाग्ने गर्दछ । त्यस्तै भोलिपल्ट त्यही आरालो बाटो हुँदै रथलाई दुंगलटोल पु¥याइन्छ ।
मछिन्द्रनाथको दोलखामा रथ यात्रा सुरु भएपछि पानी पर्ने धार्मिक विश्वास छ । नेपाल सम्वत् ६३९ वैशाखदेखि रातो मछिन्द्रनाथको रथ यात्रा सुरु भएको अनुमान गरिएको छ । तत्कालीन समयमा ललितपुरका पाटनका महागुरुदेव बज्राचार्यले बुंगमति स्थित रातो मछिन्द्रनाथको मूर्तिलाई दोलखाको ढोक लुंगा टोलमा ल्याई शास्त्रीय विधिपूर्वक मूर्ति स्थापना गरी रथमा राखी दोलखा बजार परिक्रमा गराएको उल्लेख छ ।
https://www.news24nepal.tv/2019/04/24/510519
