sort वडाले क्वारेन्टाइन बनाइसक्दा पनि जनकपुर उपमहानगर जग्गा विवादमै अल्झियाे
घनश्याम मिश्र जनकपुरधाम , २६ चैत । सरकारले कोरोना भाइरस संक्रमण रोकथाम र नियन्त्रणका लागि तेश्रो चरणको लकडाउनको घोषणा गरेको छ । तर प्रदेश- २ को अस्थायी राजधानी जनकपुरधाम उपमहानगरले कोरोना संक्रमण रोकथाम तथा नियन्त्रणका लागि ठाेस काम केही गर्न…
- घनश्याम मिश्र
जनकपुरधाम , २६ चैत । सरकारले कोरोना भाइरस संक्रमण रोकथाम र नियन्त्रणका लागि तेश्रो चरणको लकडाउनको घोषणा गरेको छ । तर प्रदेश- २ को अस्थायी राजधानी जनकपुरधाम उपमहानगरले कोरोना संक्रमण रोकथाम तथा नियन्त्रणका लागि ठाेस काम केही गर्न सकेको देखिन्न । यसै बेला यहाँका वडा कार्यालयले भने वडाबासीको स्वास्थ्य अवस्थाप्रति गम्भीर सतर्कता अपनाउँदै क्वारेन्टाइन भवन सञ्चालनमा ल्याएकाे छन् ।
मुलुककै ठूलो उपमहानगरपालिका मानिएको जनकपुरधाम उपमहानगरपालिकाले आफ्ना जनताको स्वास्थ्य सेवादेखि अत्यावश्यक राहत सामग्री सेवाहरु समेत वितरण गर्न नसकेको अवस्था वडा कार्यालयहरू भने अगाडि देखिएका छन् । उपमहानगरपालिकाको वडा नम्बर- ७ का वडाध्यक्ष जानकीराम साहले आफ्ना वडावासीमा कोरोना संक्रमण रोकथाम तथा नियन्त्रणका लागि वडामा रहेको सामुदायिक विद्यालयलाई नै क्वारेन्टाइनको रुपमा स्थापना गर्नुभएको हो ।
रामजानकी आधारभूत विद्यालयमा स्थापना गरिएको क्वारेन्टाइनमा ८ वटा बेडको व्यवस्था गरी सञ्चालनमा ल्याइएको छ । वडाध्यक्ष साहले वडास्तरबाटै क्वारेन्टाइनको सम्पूर्ण तयारी पूरा गरेकाे न्यूज २४ लाई बताउनुभयो । यसका लागि चेकजाँचका आवश्यक उपकरण, सुरक्षा सामग्रीको अभाव रहे तापनि यसलाई पूरा गर्न जनकपुरधाम उपमहानगरपालिकालाई पत्र लेखेको तर पत्रकाे कुनै मतलब नै नगरेको भन्दै उहाँले आक्रोश पाेख्नुभयो ।
न्यूज २४ संग कुरा गर्दै साहले भन्नुभयो, ‘मेयर, उपमेयर र कार्यकारी प्रमुखलाई समेत आग्रह गर्दा समेत कोही पनि आइदिनु भएन । स्वास्थ्य उपकरण उलब्ध गराउने बारेकाे पत्रमाथि ध्यान दिनुभएको छैन ।’
१७ स्थानीय तहमा क्वारेन्टाइन
धनुषाका १८ वटा स्थानीय तहमध्ये १७ स्थानीय तहले क्वारेन्टाइन बनाए पनि जनकपुरधाम उपमहानगरले भने स्थानको अभाव देखाउँदै अहिलेसम्म क्वारेन्टाइन बनाउने चाँजोपाँजो गरेको छैन ।
नगरप्रमुख (मेयर) लालकिशोर साह, प्रमुख जिल्ला अधिकारी कोषहरि निरौलासहितको टोली जनकपुरधाम वडा नं १४ स्थित मुजेलीयामा बन्द रहेको मणिपाल शिक्षण अस्पताललाई क्वारेन्टाइन बनाउन अनुगमनसहित निरीक्षण गरेको थियो । तर त्यहाँ क्वारेन्टाइन बनाउनका लागि आर्थिक लगानी लगाउनुपर्ने भएकोले आन्तरिक कुरा नमिल्दा काम नै अगाडि बढ्न सकेको छैन ।
गत मार्च २१ तारिखका दिन अनुमगन गरी क्वारेन्टाइन निर्माण कार्य अगाडि बढाइएकाे भन्दै मेयर साहले तस्वीरहरू सामाजिक सञ्जालमा सेयर गर्नुभएकाे थियाे, तर हालसम्म काम भने हुन सकेकाे छैन ।
जनकपुरधाम उमहानगरपालिकाका उपप्रमुख रिता झाले जनकपुरधाममै पर्ने मुजेलीया, बसहिया लगायतका विभिन्न ठाउँमा क्वारेन्टाइन निर्माणको विरोध भएकाले निर्माण गर्न नसकिएकाे जिकिर गर्नुभयो । क्वारेन्टाइनका लागि उपयुक्त जग्गा वा स्थान/भवन नपाएकाे भन्दै उपमहानगरले उदासीनता प्रदर्शन गर्दै अाएकाे छ ।
जनकपुरधामको वर्तमान अवस्थाको भूगोल, जनसंख्या, बजेट र क्षेत्रफलको हिसाबले प्रदेश- २ को अस्थायी राजधानी समेत रहेको उपमहानगरले क्वारेन्टाइन बनाउन नसकेको भन्दै स्थानीयस्तरमा तीव्र विरोध भइरहेको छ ।
जनताको स्वास्थ्यप्रति उपमहानगरपालिका अहिलेसम्म पनि सचेत नभएको र क्वारेन्टाइन निर्माण गरी सञ्चालन समेत गर्न नसक्नु दुःखद रहेको जनकपुरधाम वडा नं ८ बस्ने युवा अभियन्ता सरोज मिश्रले बताउनुभयो । उहाँले जनकपुरधाम उपमहानगर अन्तर्गतको स्वास्थ्य विभागलाई समेत परिचालन गर्न नसक्नु र क्वारेन्टाइन सञ्चालनसम्मको व्यवस्था गर्न नसक्नु लज्जाको विषय बनेको प्रतिक्रिया समेत दिनुभयो ।
https://www.news24nepal.tv/2020/04/08/644515
sort बझाङमा सरकारकाे नीतिलाई नै चुनौती : हजारौँको भीडमा मनाइयो ‘चैतली मेला’
रिदम सिंह बझाङ, २६ चैत्र । विश्वभरि नै कोरोना महामारी र त्रास फैलिरहेको समयमा सुदूरपश्चिम प्रदेशको बझाङ जिल्लामा भने भव्य रुपमा मेला सम्पन्न गरिएको छ । जिल्लाको छबिसपाथिभेरा गाँउपालिकामा बान्नीको ‘चैतली मेला’ लागेको हो । सधैँका वर्षझैँ यस वर्ष पनि…
- रिदम सिंह
बझाङ, २६ चैत्र । विश्वभरि नै कोरोना महामारी र त्रास फैलिरहेको समयमा सुदूरपश्चिम प्रदेशको बझाङ जिल्लामा भने भव्य रुपमा मेला सम्पन्न गरिएको छ ।
जिल्लाको छबिसपाथिभेरा गाँउपालिकामा बान्नीको ‘चैतली मेला’ लागेको हो । सधैँका वर्षझैँ यस वर्ष पनि मेला भव्य तरिकाले सम्पन्न भएको स्थानीय बासिन्दाले जनाएका छन् । सधैँका वर्षहरुमा रातिसम्म मेला लाग्ने गरेको भए पनि यस वर्ष भने बिहानदेखि नै सुरु भएको मेला बेलुका समापन गरिएको थियो । मेलामा स्थानीय बासिन्दा तथा गाँउपालिकाका सबै स्थानीय बासिन्दा आ–आफ्नो घरमा ताला लगाएर मेला भर्न पुगेका थिए ।
भीडभाडबाट कोरोना संक्रमण हुने भन्दै सरकारले देशभरि नै कडा लकडाउन लगाएको छ । तर यहाँका स्थानीय बासिन्दाले भने लकडाउनको बेवास्ता गर्दै मेला सम्पन्न गरेका हुन् ।
यहाँ धेरै जस्तो स्थानीय बासिन्दा यही मेलाका लागि केही समयअघि मात्रै भारतका विभिन्न सहरबाट गाँउघर भित्रिएका स्थानीयले बताएका छन् । उनीहरु सरकारी क्वारेन्टाइनमा नबसेर होम क्वारेन्टाइनमा बसेका भए पनि धेरैजसोे त मेलामा सहभागी भएको स्थानीय बासिन्दाले गुनासो गरेका छन् ।
स्थानीय सरकारले मेला आयोजना नगर्न र लकडाउनको पुर्ण पालना गर्न निर्णय गरेरे जारी गरे पनि उक्त निर्णको समेत बेवास्ता गर्दै हजारौँको सहभागितामा मेला सम्पन्न गरिएको छ ।
बझाङको छबिसपाथिभेरा गाँउपालिका वडा नं. ३ को बान्नीचौरमा चैतली मेला लागेको हो । हरेक वर्षको चैत्र शुक्ल त्रेयोदशीका दिन मनाइने बान्नीको चैतली मेला यस वर्ष चैत्र २४ गते परेको थियो ।
सरकारले बैशाख ३ गतेसम्म लकडाउन घोषणा गरी कुनै पनि कार्यक्रम नगर्न तथा सभा–सम्मेलन, मेला–जात्रा, अनावश्यक भीडभाड नगर्न भनेको छ । बान्नी मेलामा भने सरकारको नीतिलाई नै चुनौती दिइएको छ ।
यसरी सरकारकै नीति उल्लंघन गरी मेला मनाइएको विषयमा गाँउपालिका उपाध्यक्ष राधिका रताला जोशीलाई सोध्दा स्थानीयले अटेर गरेको बताइन् । गाँउपालिकाले यसपालीको चैतली मेलामा भीडभाड गरी मनाउन रोक लगाउँदा पनि स्थानीयले अटेरी गरेर मेला सम्पन्न गरेको उनको भनाइ छ । आफूहरुले गाँउपालिकाका विभिन्न नाकाहरुमा प्रहरीलाई परिचालन गरेको भए पनि चोरबाटो प्रयोग गरेर मेलामा उपस्थित हुनेहरु संख्या बढी रहेको उनको भनाइ छ ।
दुई जना घाइते
यसैबीच प्रसिद्ध चैतली मेलामा तल्लोछबिस र माथ्लोछबिस बीच भकुण्डो खेल्दा विवाद भएपछि दुई जना घाईते भएका छन् ।
दुई पक्षबीच ढुङ्गा–मुढा हानाहान भएपछि दुईजना घाइते भएका हुन् । स्थानीयका अनुसार सोमबार साँझ करिब ५ः३० बजेको समयमा दुबै पक्षबीच ढुंगा हानाहान भएको थियो ।
मेला स्थलमा प्रहरीको उपस्थिति नभएको पनि जनाइएको छ । सोही कारण पनि ढुङ्गा हानाहान भएको स्थानीयले बताए ।
मेलाको प्रचलन
सुदूर पश्चिमको प्रसिद्ध मेला मानिने बान्नीकी चैतलीमा हजारौं श्रदालु तथा दर्शनार्थीहरु भेला हुने गर्छन् । यसपालि पनि हजारौँले बान्नीको काँकर (लिंगो) र बान्नी मष्टा (कुलदेवता) को दर्शन गरेका छन् ।
परापुर्वकालमा महिसासुर दानवले बान्नी मष्टा देवतासंग युद्ध गरी मष्टालाई पासोमा पारेको र मष्टालाई दानवको पासोबाट मुक्त गर्नका लागि सुर्मा देवी प्रकट भई महिसासुरको बध गरेको खुसीयालीमा बान्नीकी चैतली मेला मनाउने गरिएको छ ।
सुर्मा देवीले भाला प्रहार गरी दानवको बध गरेको प्रतीकका रुपमा चैत्र औंसीका दिन काटेको काँकर (लिंगो) लाई चैत्र शुक्ल त्रयोदशीका दिन तोलेनी भन्ने खेतमा हिँडाउने गरिन्छ । झण्डै ४०–५० मिटर लामो काँकरलाई मानिसहरुले बोकेर ३ सय मिटर जति हिँडाउने गरिन्छ ।
यसरी हिँडाएर ल्याएको काँकरलाई बान्नी मष्टाको मन्दिरमा चढाएपछि राक्षसको टाउकोको भकुण्डो बनाएर सुर्माले खेलेको सम्झनामा तल्लो छबिस र माथ्लो छबिसका बासिन्दाहरुबीच भकुण्डो खेल्ने प्रचलन रहेको छ ।
यसरी काकंर हिँडाएको र भकुन्डो खेलेको हेर्नका लागि बझाङ जिल्लालगायत सुदूरपश्चिमका विभिन्न जिल्लाबाट हजारौं मानिसहरु साविक कँडेल गाविसको बान्नी चौरमा पुग्ने गर्दछन् । यसपाली भने विगतको जत्रो भीड नभएको बताइएको छ ।
राक्षसलाई मारी सकेपछि सुर्मा देवीले पेटको छाला निकालेर दमाहा बनाएको र हातका औँलाको नगरा (गजा) बनाई विजय उत्सव मनाएको किंवदन्ती छ । सोही परम्परा अनुसार यस वर्ष पनि मेला सम्पन्न गरिएको हो ।
चैतली मेला हेर्नकै लागी भनेर सुदूरपश्चिमका साथै भारत बाट समेत दर्शालु भत्तजनहरु मेलामा पुग्ने गरेका भए पनि यस वर्ष भने बाहिरबाट कोही पनि दर्शालु भक्तजनहरु नपुगेको बताइएको छ ।
जोखिममा सुदूरपश्चिम, झनै जाेखिम बझाङमा
नेपालमा कोरोना भाइरसको सबैभन्दा उच्च जोखिममा सुदूरपश्चिम प्रदेश रहेको छ । यसै समयमा बझाङ झन् यसको उच्च जोखिममा देखा परेको यहाँका जानकारहरु बताउँछन् । भारतबाट आएकाहरु समेत खुलेआम मेला र गाउँघर डुलिरहँदा जोखिम बढेको हो ।
देशमा लकडाउन भएको समयमा बझाङका ग्रामीण बस्तीहरुमा भने यसको प्रभाव देखिएको छैन । जिल्लाको सदरमुकाम सुनसान भए पनि जहाँ प्रहरी, प्रशासनको पहुँच छैन, त्यहाँ भने स्थानीय बासिन्दाले भीडभाड गर्ने गरेको पाइएको छ ।
जिल्लाभन्दा बाहिर र भारतबाट समेत यहाँका ग्रामीण बस्तीहरुमा स्थानीयहरु पुगेका छन् र स्थानीय तहले निर्माण गरेका क्वारेन्टाइनमा नबसेर उनीहरु सिधै आ–आफ्नो घर गएका छन् । केही व्यक्ति भने २–३ दिन मात्रै क्वारेन्टाइनमा बसेर भागेर आफ्नो घर गएको पाइएको छ ।
२२ गते मात्रै बिथ्थड–चिर गाँउपालिकामा ३८ जना क्वारेन्टाइनबाट भागेर गएका छन् । यस्तै दुर्गाथली गाँउपालिकामा ३५ जना गाँउपालिकाले बनाएको क्वारेन्टाइनमा नबसेर आफ्नो घरमा भागेर गएको स्वास्थ्य कार्यलयको तथ्याङ्कमा उल्लेख छ ।
हाल जिल्ला भरिका विभिन्न क्वारेन्टाइनमा भारतबाट आएका ५ जना महिला, ३१२ जना पुरुष र ५ जना बालबालिका गरेर जम्मा ३२७ जना बसेका छन् ।
https://www.news24nepal.tv/2020/04/08/644449
sort कोरोना महामारीको उद्गमस्थल वुहान सहरमा लकडाउन हटाइयो !
एजेन्सी, २६ चैत । कोरोना भाइरसको महामारी सुरु भएको चीनको हुबे प्रान्तस्थित वुहान सहरमा लगाइएको लकडाउन झण्डै तीन महिनापछि हटाइएको छ । साेमबार चीनमा कोरोना भाइरसका कारण मृत्यु हुनेको सङ्ख्या शून्यमा झरेकाे देखिएपछि मंगलबार प्रकोप सुरु भएको वुहान सहरमा लकडाउन…
एजेन्सी, २६ चैत । कोरोना भाइरसको महामारी सुरु भएको चीनको हुबे प्रान्तस्थित वुहान सहरमा लगाइएको लकडाउन झण्डै तीन महिनापछि हटाइएको छ ।
साेमबार चीनमा कोरोना भाइरसका कारण मृत्यु हुनेको सङ्ख्या शून्यमा झरेकाे देखिएपछि मंगलबार प्रकोप सुरु भएको वुहान सहरमा लकडाउन हटाइएको बिबिसीले जनाएको छ । तर मंगलबार फेरि २ जनाकाे काेराेना कारण ज्यान गएकाे वर्ल्डाेमिटर्सकाे तथ्यांकले देखाएकाे छ ।
गत जनवरीदेखि वुहान सहर पूर्णतया लकडाउनमा थियो । त्यहाँ महामारी नियन्त्रण आइसकेकोले लकडाउन खुकुलो पारिएको बताइएको छ । यससँगै यातायातका सबै साधनहरू पनि पुनः सञ्चालनमा आएका छन् ।
पहिलोपटक वुहानभित्र बन्दी अवस्थामा रहेका मानिसहरु अब अन्यत्र सहरमा जान सक्नेछन् । तर स्मार्टफोनमा व्यापक रुपमा प्रयोगमा आएको स्वास्थ्यसम्बन्धी एपमा ‘हरियो’ कोड देखिएकाहरूले मात्र यो सुविधान पाउनेछन् ।
१ करोड १० लाख मानिसहरू रहेको उक्त सहरमा गत जनवरी २३ देखि पूर्णतया सबैजसो व्यापार, व्यवसाय, यातायातका साधन बन्द गरिएको थियो । मानिसहरुलाई हिडडूल गर्न समेत बन्देज लगाइएको थियो । अब विस्तारै वुहान सहरको दैनिकी पुरानै लयमा फर्कन थालेको छ ।
अहिले चीनमा १ हजार १९० जनामा मात्र काेराेना भाइरसकाे संक्रमण कायम रहेकाे छ । ती वुहानभन्दा पनि अन्यत्र विभिन्न सहरमा ‘इम्पाेर्टेड केस’काे रहेकाे जनाइएकाे छ । चीनमा हालसम्म संक्रमितमध्ये ७७ हजार २७९ जना निकाे भइसकेका छन् भने ३ हजार ३३३ जनाकाे ज्यान गएकाे छ ।
https://www.news24nepal.tv/2020/04/08/644427
